Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach jest podstawową instytucją w powiecie mającą właściwości do wykonywania w sposób bezpośredni lub pośredni, to znaczy z uczestnictwem innych podmiotów, zadań z zakresu pomocy społecznej, zarówno własnych, jak również administracji rządowej. Centrum jest również głównym realizatorem zadań powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Zarządzeniem Nr 48/2011 Starosty Monieckiego z dnia 25 listopada 2011 roku wyznaczono Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach jako organizatora pieczy zastępczej w powiecie monieckim. System pieczy zastępczej jest to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadku niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców biologicznych.
        PCPR w Mońkach powołane zostało do życia w dniu 1 lutego 1999 roku Uchwałą Nr III/13/98 Rady Powiatu Monieckiego z dnia 21 grudnia 1998r. Centrum stanowi samodzielną jednostką organizacyjno-budżetową podporządkowaną bezpośrednio Zarządowi Powiatu w Mońkach. Kierownik Centrum nadzoruje całość prowadzonych przez jednostkę zadań i odpowiada za prawidłową ich realizację. Nadzór nad działalnością bieżącą jednostki  sprawuje Starosta Moniecki.
PCPR powierzone zostało niezwykle ważne i odpowiedzialne zadanie, jakim jest opieka nad dziećmi pozbawionymi opieki rodziców oraz pomoc osobom niepełnosprawnym i w wieku podeszłym.  

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach działa na podstawie:
- ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009r. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009r. Nr 152, poz.1223 z późn. zm.);  
- ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 09 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.);
- ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.);
- uchwału Nr III/13/98 Rady Powiatu Monieckiego z dnia 21 grudnia 1998r. w sprawie Statutu Powiatu Monieckiego (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego Nr 4, poz. 25 z późn. zm.);
- statutu;
- regulaminu organizacyjnego;
- innych przepisów dotyczących samorządowych jednostek organizacyjnych oraz jednostek budżetowych.